Dorothé van Slooten is gezondheidswetenschapper en als senior stafmedewerker Vroege Psychose en Innovatie verbonden aan Kenniscentrum Phrenos. Zij is tevens ondersteuner van het Netwerk Vroege Psychose. Klik hier voor meer informatie over Dorothé.

We zitten aan tafel. Mijn eten is inmiddels koud geworden. We hebben elkaar zeker anderhalf jaar niet echt meer gesproken. Wel eens een telefoontje, een toevallige ontmoeting tijdens een congres, maar zo’n avond als dit, echt bijpraten, dat was voor het laatst in Maastricht. En daar ben ik al bijna vier jaar weg…

Als je me vraagt hoe lang ik Bas ken, moet ik rekenen. Ik denk zo’n 10 jaar. We waren bezig met een nieuwe editie van Verfilmde Waan, een filmfestival voor bovenbouw scholieren havo-vwo. Een dag lang doken ervaringsdeskundigen, professionals en onderzoekers met 100 scholieren het filmhuis in en bekeken 3 films over psychose. Dat waren geweldige dagen. Elk jaar werd ik er blij van. Wist ik weer waarom het zo belangrijk is te ijveren voor goede beeldvorming over psychose. En dat dat zinvol is!

Dat jaar zochten we een nieuwe film. Eén van de vrijwilligers was bevriend met een regisseur die net een film over zijn eigen psychose had gemaakt. Een heftige film, zei hij, maar zijn vriend kon er geweldig over vertellen. Zo kwam ik in contact met Bas Labruyère en begon een fijne en vruchtbare samenwerking. Zijn film ‘Verloren jaren’ en zijn nabespreking werden de spil waar het filmfestival om draaide. “Hij is eigenlijk net als wij”, hoorde ik leerlingen naderhand eens over hem zeggen. Dat zegt iets over de vooroordelen die te overwinnen zijn. Maar het zegt ook iets over de kunst van Bas om het onbegrijpelijke begrijpelijk te maken.

Nu heeft hij een nieuwe queeste. Het opheffen van het taboe op terugval. Als het zoveel jaren goed met je gaat en ineens slaat het weer toe: de paranoia, de herrie in je hoofd, het isolement. Hoe ga je daar mee om? Hoe kun je anderen (en misschien nog moeilijker: jezelf!) vertellen dat het niet goed met je gaat? Wat moet je dan overwinnen? En hoe vertel je je vrienden over je eindeloze eenzaamheid, je financiële ellende en de daarop volgende dakloosheid? Ga er maar aan staan…

Die worsteling is Bas sinds twee maanden begonnen en, zo zegt hij, het is echt een zure appel waar hij doorheen moet bijten. Maar wat hij zeker weet, is dat dat door de steun van vrienden en zelfs van mensen die hij eigenlijk niet eens kende, gaat lukken. Zo zijn ze een crowdfunding begonnen om hem aan startkapitaal voor een woning te helpen. Het meest frustrerende vindt hij dat hij een stabiele situatie nodig heeft om in aanmerking te komen voor schuldhulpverlening en woonruimte. Concreet betekent dit een bijstandsuitkering aanvragen en alle ZZP-activiteiten voor de film voorlopig opschorten. Dat komt dan later maar, zegt Bas. Want dàt die film er komt, daar is hij stellig over. Er is een nieuw verhaal te vertellen. Een verhaal dat gehoord moet worden!

Als ik later op de avond terugkijk, voel ik trots maar tegelijkertijd een lichte beschaamdheid. Trots vanwege de stappen die Bas toch steeds weer durft te zetten. Beschaamd omdat ik niet in de gaten had dat het niet goed met hem ging. Te druk met andere dingen. En ik neem mij voor meer alert te worden, niet alleen naar Bas, maar naar zoveel mensen om me heen. Een soort '30 dagen zonder alcohol', maar dan heel anders. Misschien: 'Een jaar meer aandacht!'?