Gastblogger Cris Bergmans is stafmedewerker Individuele Plaatsing en Steun (IPS) bij kenniscentrum Phrenos.

Binnen steeds meer GGZ-instellingen zie ik betrokkenheid van ouders/verwanten rond het thema ‘betaald werk en opleiding’. Ik krijg regelmatig vragen hierover, zoals deze:

 Aangezien ik nu al een hele tijd de zorg voor onze zoon met psychotische momenten heb en hij heel graag weer wil werken maar steeds weer vastloopt, zou ik graag contact willen opnemen. Ik hoop van harte dat het zal leiden tot nieuwe inzichten die hem verder kunnen helpen. Het lijkt wel of er geen plek voor hem is op deze wereld. Dat doet pijn!

Deze vraag geeft het grote belang van (betaald) werk en/of andere (dag)activiteiten aan en de pijn als het (herhaaldelijk) niet lukt om dit duurzaam voor elkaar te krijgen. Pijn bij zowel de ouders als de cliënt zelf. Door informatie te geven over de mogelijkheden van IPS en te verwijzen naar waar dit wordt aangeboden, probeer ik vanuit Phrenos mensen op het juiste spoor te zetten. Helaas moet ik soms constateren dat IPS nog niet overal wordt aangeboden.

De vragen hebben vaak te maken met juiste ondersteuning naar betaald werk. IPS is dan misschien bijna overal geïmplementeerd bij GGZ-instellingen, maar het is nog lang niet voor iedereen beschikbaar. Ook de informatie over de wijze waarop ondersteund kan worden ontbreekt soms. Andere vragen gaan bijvoorbeeld over het risico op terugval bij een afgebroken proefplaatsing. Een moeder vertelde dat hoewel haar zoon goed ondersteund was door een IPS-trajectbegeleider en inmiddels weer een nieuwe baan had gevonden, het verliezen van een baan toch veel impact op haar zoon heeft gehad. Ze zou graag een stabiele baan voor langere tijd voor haar zoon zien, waarin hij zich goed zou kunnen ontwikkelen. Helaas is dit niet altijd de uitkomst van een IPS traject.

Ik denk dat het een goede ontwikkeling is dat het netwerk van mensen met een psychotische kwetsbaarheid betrokken wordt bij het IPS-traject. Niet alleen hebben veel naasten zorgen en vragen over het traject, ook kunnen zij behulpzaam zijn bij het behoud van werk of opleiding. Gelukkig is deze benadering steeds meer de wijze waarop VIP-teams werken, maar het kan natuurlijk altijd nòg beter. De vraag is hoe de optimale samenwerking er uit kan zien.

Vanuit IPS is het van belang dat er een goed contact is met het netwerk van de werkzoekende. Het programma voorziet erin dat er meerdere huisbezoeken plaatsvinden, ook met andere medewerkers van het behandelteam. Daarnaast kunnen bijeenkomsten voor werkzoekende cliënten over de mogelijkheden van IPS een grote rol spelen. Hierin wordt men geïnformeerd over de mogelijkheden van IPS en de betekenis die dit heeft voor mensen met psychotische episodes en hun netwerk. Ook kan het helpen als ouders betrokken zijn bij gesprekken en evaluaties rond de ondersteuning, zodat ze goed op de hoogte zijn. Mits de persoon en de naaste dit beide willen.

Ik denk dat er vanuit GGZ-instellingen (nog) meer aandacht kan zijn voor dit thema, bijvoorbeeld door het vaker te bespreken met een familie- of verwantenraad. Er zijn GGZ-instellingen die bijeenkomsten organiseren voor naasten. Behalve informatievoorziening over vormen van ondersteuning, is daar ook aandacht voor de vraag of naasten in hun eigen netwerk werkgevers kennen die iemand in dienst zouden willen nemen. Als dat kan leiden tot een mooi nieuw netwerk en nieuwe banen, dan is dat een fantastisch resultaat dat samenwerking tussen IPS-programma’s en netwerk kan opleveren!