In 2009 ging ik leren en werken als ervaringswerker bij een FACT team en een dag in de week naar opleiding bij de mbo tot ervaringsdeskundige begeleider bij het Zadkine college  in Rotterdam. Elke donderdag reisde ik naar Rotterdam en moest vele drempels over en uitdagingen aangaan om de schooldag vol te houden. In de pauzes ging ik apart van de groep ergens op het schoolplein zitten, de klasgenoten respecteerden dit en zeiden er niets negatiefs over. Toch ging  ik vaak aan het eind van de schooldag in grote paniek terug naar huis. Wanneer ik na een dag school naar een buurman ging, waar ik een maaltje kon eten, vroeg de buurman hoe het ging. Meestal zat ik dan nog in mijn paniek en angstmodus maar door de humor en grappen die we maakten ging het al gauw weer beter met mij. Het werk vroeg veel van mij dus lag ik na een dag werken eerst een uur op bed om bij te komen van alle indrukken en prikkels die ik had gehad. Altijd had ik een flesje water in mijn tas en in mijn broekzak een pillendoosje met daarin een kalmerend tabletje als het echt niet meer ging. Tussendoor rookte ik de ene na de andere sigaret puur door de stress. Zo is het die jaren erna blijven gaan door van pieken naar dalen te gaan maar ik bleef stabiel en werd niet psychotisch. Mijn structuur ging steeds beter en mijn balans werd evenwichtiger want ik kon langzamerhand meer aan. Wel had ik op een dag voldoende pauze nodig en was ook het vrije fietsen tussen huisbezoeken aan cliënten een belangrijke verwerking en loslaten van alles wat ik meemaakte. De overdracht van mijn kennis en ervaring werd op prijs gesteld en ik kreeg door de opleiding meer handvatten en manieren om zaken over te brengen wat betreft herstel en ervaringsdeskundigheid. Maar wat bleef is dat ik voldoende pauzes nodig heb en ook iemand om mee te delen wat ik tegenkom in het werk. Dat is dan goed voor jezelf zorgen. Ik heb een kwetsbaarheid die zich soms kan uiten in het feit dat ik angstig of overprikkeld ben. In de media las ik dat er meer plekken en geld beschikbaar komen zodat mensen met een aandoening kunnen gaan werken. Iedereen is dan enthousiast maar ik demp de feestvreugde. Mensen met een aandoening zoals ikzelf kunnen veel. Maar ze moeten ook de ruimte krijgen om aan werk te wennen. Of door het juiste gebruik van pauzemomenten een werkdag vol te kunnen houden. Ook moet er gewaarborgd zijn dat mensen op hun eigen manier werken, misschien met een laptop in de tuin van het werk of een paar uur op hun favoriete terras. Ik onderschat niet dat mensen veel kunnen, maar de huidige werkcultuur is al voor zoveel andere werknemers ongezond en stressvol gebleken. Dus moet je daar rekening mee houden. Thuiswerken kan een oplossing zijn of een vertrouwde kamer op het kantoor. Ook kan er gekeken worden of er aan het vrije fietsen gedaan kan worden zoals misschien een wandeling bij het wekelijkse werkoverleg. Ik hoop dat er veel individuele innovatieve oplossingen en keuzes gemaakt worden vanuit de werknemer zelf en de werkgever, arbeidsdeskundige of arts. De omgeving zoals vrienden en familie kunnen hierbij steun geven. Hiermee ervaring opdoen en het delen van die kennis hoe je gezond kunt leren werken kan maken dat het voor iedereen die werkt aangenamer wordt.